Artrose wordt in de volksmond ook wel gewrichtsslijtage genoemd. Het kraakbeen gaat in kwaliteit achteruit: het wordt dunner en zachter en leidt tot vervorming van het bot onder het kraakbeen. Ten onrechte wordt gedacht dat het een ouderdomsziekte is, want de degeneratieve gewrichtsaandoening komt ook voor bij jonge honden: onderzoek wees uit dat 20 procent van honden ouder dan 1 jaar last heeft van artrose. Meestal wordt dit veroorzaakt door een te zware belasting tijdens het opgroeien, waarbij de gewrichtsbanden nog niet sterk genoeg zijn om het gewricht te stabiliseren bij het maken van abrupte bewegingen. Ook na gewrichtsontstekingen kan artrose ontstaan. Het woord slijtage geeft de indruk dat er niets aan artrose is te doen. Dat is niet juist: artrose is niet te genezen, maar met de juiste aanpassingen en ondersteuning kunnen de klachten zeker verbeteren.
Artrose
Hoewel er verschillende soorten gewrichten zijn (zo is het kaakgewricht een scharniergewricht en zijn de heup- en schoudergewrichten rolgewrichten), zitten ze allemaal op nagenoeg dezelfde manier in elkaar. Op de plaats waar de twee botten in het gewricht samenkomen, zijn deze bedekt met een laagje glad en elastisch kraakbeen dat fungeert als ‘stootkussen’. Dit kraakbeen wordt door kraakbeencellen (chondrocyten) in een continu proces aangemaakt en weer afgebroken. Tussen deze twee stootkussens bevindt zich de synoviaal- of gewrichtsvloeistof, de vloeistof die het gewricht smeert en zorgt dat de beweging soepel verloopt. Bij artrose is de aanmaak van nieuw kraakbeen onvoldoende, raken de stootkussens beschadigd en kan het kraakbeen zelfs helemaal verdwijnen. Hierdoor beschadigt ook het onderliggende bot. Het gewricht wordt stijf. Bovendien kunnen er ontstekingen in het gewricht ontstaan, waardoor de hond pijn krijgt bij bewegen.
Oorzaken van artrose bij de hond
Artrose kan veel verschillende oorzaken hebben. Verkeerde beweging is hier één van. Veel honden gaan drie tot vier keer per dag uit. Ze bewegen dan kort en intensief. Ze spelen met ballen en maken soms rare sprongen. Sommigen doen aan behendigheid of een andere hondensport. Veel bewegen en intensief bezig zijn is goed voor een hond. Maar als deze beweging niet goed wordt begeleid, kan het zijn weerslag hebben op pezen, spieren en gewrichten. Ook artrose kan hiervan het gevolg zijn. Overbelasting van de gewrichten wordt niet alleen veroorzaakt door verkeerde beweging, ook overgewicht is een belangrijke oorzaak. Een trauma, bijvoorbeeld door een ongeluk of spierscheuring, kan ook artrose tot gevolg hebben. Ook kan artrose ontstaan door erfelijke kwalen of onzorgvuldige fokkerij. Honden van sommige grote rassen hebben door hun grote gewicht vaker last van artrose dan kleinere rassen.
Symptomen van artrose bij de hond
Wanneer het kraakbeen in gewrichten minder goed als ‘stootkussen’ functioneert, gaat bewegen pijn doen. Startstijfheid is vaak een eerste teken van artrose: als de hond net wakker wordt heeft hij moeite met opstaan en op gang komen en na het rusten na een wandeling is hij stijf en beweegt hij moeilijk. Andere alarmbellen zijn moeilijk de trap- op en aflopen, niet meer achter een bal aan willen rennen, kreupelheid na een langere wandeling of achterblijven.
Bij een vermoeden van artrose kan dit met een röntgenfoto worden vastgesteld. Let op: het kan zijn dat de hond pijn heeft terwijl er niet overduidelijk artrose zichtbaar is op de foto en andersom een hoge mate van artrose zonder dat de hond erg stram loopt of pijn heeft.
De behandeling
Artrose is helaas niet te genezen. Wel is verdere slijtage te remmen en kan het gewricht met middelen zo soepel mogelijk worden houden. Aangepaste beweging en juiste maatregelen helpen erger te voorkomen.
Gedoseerde beweging
Hoewel het in tegenspraak lijkt is bewegen juist goed voor een hond: bewegen en belasting bevordert de aanmaak van kraakbeen. Maar let op: teveel en verkeerde beweging leidt tot een verkeerde belasting van het gewricht en vergroot juist weer de schade. Het gaat dus om gedoseerd bewegen en het vinden van een juiste balans in belasting van de gewrichten om de hond zolang mogelijk soepel te houden. Dat is voor elk dier verschillend. Een dierfysiotherapeut kan hierin adviseren.
In het algemeen geldt:
• Gedoseerd uitlaten: liever wat vaker (5-6 keer) per dag korte wandelingetjes (5-10 minuten) dan drie keer een lange wandeling. Als de klachten afnemen kan je de duur van de wandeling langzaam opvoeren.
• Vermijd abrupte bewegingen, zoals draai- en springbewegingen. Beter is het om het rechtlijnig bewegen te stimuleren, zoals zwemmen en lopen naast de fiets. Bewegen is ook nodig om de spierkracht op orde te houden. Te weinig bewegen verzwakt de spieren, waardoor de stabiliteit van het gewricht afneemt en de kans op beschadiging toeneemt.
Ook hydrotherapie (bewegen in water waardoor er minder druk op de gewrichten staat) is een goede manier om een hond bij deze beweging te ondersteunen; na goede uitleg kunt u ook hiermee op een vaak zeer eenvoudige manier thuis aan de slag.
Supplementen en kruiden
Supplementen met glucosamine, chondroïtine en Omega-3 ondersteunen de aanmaak van gewrichtskraakbeen en de kwaliteit van de celwand van gewrichten, gewrichtsbanden en het gewrichtskapsel. Ook stimuleren deze supplementen de aanmaak van gewrichtsvloeistof die het gewricht smeren en daarmee de beweging versoepelen. Deze supplementen hebben ook als doel om ontsteking en verval van de gewrichten tegen te gaan.
Soms is pijnstilling bij een hond met artrose niet te vermijden: het is beter om de pijn van een hond te onderdrukken zodat hij in ieder geval in beweging blijft, dan dat een hond uit angst voor pijn juist niet durft te bewegen. ‘Rust roest’, zo luidt het gezegde. Wel kiezen wij bij NML health in dit geval niet voor synthetische pijnstilling (NSAID’s) die, helemaal bij langer gebruik, bijwerking kan hebben maar voor een natuurlijke COX-2 remmer zonder bijwerkingen. Deze natuurlijke pijnstiller kan zeer goed in combinatie gegeven worden met een glucosamine-chondroïtine preparaat en Omega-3.
De kruiden Boswellia serrata (Wierookboom), Ribes nigrum (Zwarte bes), Salix alba (Schietwilg), Urtica dioica (Grote brandnetel) hebben een ontstekingsremmende en pijnstillende werking.
Ook Arnica montana (Valkruid), Bellis perennis (Madeliefje), Curcuma, Harpagophytum (Duivelsklauw), Ruta graveolens (Wijnruit), Solidago virgaurea (Echte guldenroede) en Symphytum officinale (Gewone smeerwortel) dragen bij aan een soepele beweging van de hond.
Overgewicht aanpakken!
Voor honden met artrose die te zwaar zijn is afvallen een eerste vereiste. Overgewicht levert letterlijk een zware belasting op de gewrichten en belemmert de hond in zijn beweging. Een hond staat 60-70% met zijn gewicht op de voorhand dat betekent dat vooral bij artrose in de voorhand extra gewicht vermeden moet worden.
Bron: www.bewegenzonderpijn.com Leven met Reuma & Artrose en www.reumafonds.nl