Staart en maneneczeem

SME is de afkorting van staart en maneneczeem, oftewel zomereczeem.

Het is een jeukende aandoening bij paarden. De paarden hebben, zoals de naam al zegt voornamelijk jeuk aan de staart en manen, maar het kan ook op andere plaatsen voorkomen, zoals onder de buik en op het hoofd. De jeuk wordt veroorzaakt door steken van de Culicoïdes mugjes die vanaf april/mei in bos- en waterrijke gebieden voorkomen. Paarden met staart- en maneneczeem zijn allergisch voor het speeksel van dit mugje, waardoor ze na een steek erg veel jeuk krijgen.

Kijk ons webinar terug over dit onderwerp.

Klik hier!(externe link)

Tessa Peters – Horse & Feel (externe link)

Tessa Peters is een levensmiddelentechnoloog vanuit de universiteit in Wageningen.

In 2014 heeft Tessa Horse & Feel opgericht en is begonnen met het behandelen van paarden met craniosacraal therapie. Omdat ze zag dat niet álle paarden voldoende verbeterden, wist ze dat er in de basis iets niet klopte. Zodoende heeft zij zich gespecialiseerd in paarden voeding en -gezondheid. Dit was tenslotte haar achtergrond! En de darmen zijn de moeder van de gezondheid.

Inmiddels heeft ze met haar onafhankelijke expertise al vele paardenliefhebbers geholpen om de gezondheid van hun paard te verbeteren door hun kennis over paarden voeding te vergroten.

Tessa geeft ook een online masterclass over zomereczeem en heeft samen met ons een webinar gehouden met een korte uiteenzetting over het ontstaan van dit probleem.

Want waarom is het ene paard niet allergisch voor de knutmug en het andere paard wel?

Dát is de grote vraag en dáár zit je antwoord!

De huid

De huid is niet het begin van het probleem, maar wel de plek waar de verstoringen in het lichaam aan de buitenkant zichtbaar worden. 

De huid is één van de uitscheidingsorganen van het paardenlichaam. Net als de longen, de darmen en de nieren. De huid brengt afvalstoffen naar buiten via:

- Zweetklieren
- Talgklieren

Het gaat mis wanneer de huid méér dan de normale hoeveelheid afvalstoffen moet afvoeren, wat meestal inhoudt dat de lever en/of nieren hun werk niet meer goed doen en dus verstoord zijn.

De huid gaat proberen deze ontgiftende taak over te nemen, door het afvoeren van afvalstoffen via zweet en talg.

Dit zorgt op zijn beurt weer voor een verstoring van de huidflora. Deze dysbiose in de huid geeft kans voor pathogenen om zich er te nestelen.

Hierdoor krijgt het paard jeuk, gaat zich schuren en krabben en zo ontstaan de eerste ontstekingen. Deze ontstekingen zorgen ervoor dat het immuunsysteem in een constante actieve staat is.  Door de beet van het knutmugje komen er eiwitten uit het speeksel in de bloedbaan terecht bij het paard. Het immuunsysteem dat al té actief is, gaat hierdoor in een overactieve staat en wat resulteert in een allergische reactie.

Het mugje is dus niet de oorzaak, maar de druppel die de emmer doet overlopen!

Ontgifting

De lever, nieren en het microbioom in de darmen spelen een hele belangrijke rol bij het ontgiften van het paardenlichaam.

Deze organen moet je dan ook gaan ondersteunen om ervoor te zorgen dat het immuunsysteem uiteindelijk minder heftig gaat reageren op de beet van de mug.

​​​​​​​De complementaire aanpak:

Te beginnen met een minimale negatieve belasting van nieren, lever en darmen. 

• Een goede voeding die zo min mogelijk belastend is voor de organen. Ingrediënten zoals granen, suiker en zetmeel elimineren. Het minimaliseren van ontwormingsmiddelen en reguliere medicatie. Het voeren van onverpakt hooi zou in dit geval ook zeker verschil kunnen maken.
• Het lichaam helpen de belastende stoffen af te voeren, door middel van een detoxkuur of reinigende kruiden, in het voor en in het najaar, bijvoorbeeld. Dit is wel maatwerk, dus bij twijfel altijd contact opnemen met een therapeut.
• Het ondersteunen van het microbioom zodat de darmen goed kunnen functioneren waardoor de huidconditie geoptimaliseerd wordt.
• Het desensibiliseren met druppels die het speeksel van de mug zelf bevatten.
• Fytotherapie, om het immuunsysteem tot rust te brengen en ook de huid te verzorgen van binnenuit. Dit kun je langere tijd toedienen, bijvoorbeeld gedurende de zomermaanden.  

Als je het lichaam op een holistische manier kan ondersteunen zal de behandeling succesvol zijn en de acute reactie op mugjes verminderen.

Nog enkele tips om het paard te helpen bij heftige klachten:

• De mugjes zijn vooral tijdens zonsopgang en zonsondergang actief, dus enkel op de wei tussen 11.00 & 15.00 uur.
• Het gebruik van een eczeemdeken.
• Omdat knutten eitjes leggen in vochtige plekken zoals plassen, sloten en emmers met laagjes water, kun je dit zoveel mogelijk proberen te elimineren uit de omgeving waar het paard staat.
• Gebruik een verzachtende en insectwerende lotion op basis van oa goudsbloem en kruidnagel.
• Jong gras heeft, met name in de toppen, een hoog fructosamine-gehalte. Deze suikers zijn, in te hoge mate, belastend voor de lever en kunnen leiden tot insulineresistentie en verhogen de kans op SME.
• Het is raadzaam begin april te beginnen met het voorkomen én bestrijden van de symptomen.
• Door tijdig te beginnen met de complementaire behandeling, worden de symptomen aanzienlijk verminderd. Maar ook in de zomer is het blijven behandelen vaak nodig.