Let op: aangepaste levertijden en bereikbaarheid rondom de feestdagen. Zie 'Actueel' voor details. 

 

Alles over: Silicium

Leestijd 5 minuten

Silicium roept nog veel vragen op. In dit artikel geven we een duidelijke uitleg over Silicium, wat is het en waarvoor dient het? 

Wat is silicium? 

Silicium is het tweede meest voorkomende element wereldwijd en is een bouwsteen van alle mineralen en gesteentes. Het mineraal silicium bestaat uit één atoom silicium en twee atomen zuurstof (SiO2). Deze vorm is onoplosbaar in water en wordt niet door het lichaam opgenomen.

Siliciumzuur is de plantaardige moleculaire vorm. Het mineraal silicium wordt door bepaalde planten omgezet in plantaardige silica, silicium- of orthosiliciumzuur. Onder deze wateroplosbare vorm wordt het silicium element het best opgenomen ter hoogte van de darm, door het bloed vervoerd en via de urine uitgescheiden.

Waarvoor is silicium van belang?

Voor mens, dier en plant is silicium één van de belangrijkste elementen. Het zorgt voor het behoud van de structuur van bindweefsel-vezels en stimuleert de aanmaak van nieuw bindweefsel. Het is vooral aanwezig in botweefsel, pezen, spieren, hoeven, kraakbeen, bloedvaten en gewrichtsbanden. Daarnaast is het aanwezig in de lever, de nieren, longen en het hart, in de huid, het haar en de nagels.

Silicium heeft de rol van opperbouwmeester. Het zorgt voor het maken van verbindingen tussen vezelmoleculen als elastine, collageen en keratine – en geeft ondersteuning aan de proteoglycanen. Silicium staat voor de stabiliteit en de harmonie op moleculair vlak, en zorgt voor een goede werking van alle organen. Silicium speelt een belangrijke rol in de elasticiteit van de huid, de bloedvaten en de pezen, de stevigheid van het bot en het kraakbeen. Silicium is ook een belangrijke co-factor in de verdeling en de fixatie van magnesium en calcium in het lichaam. 

Silicium heeft eigenlijk bijna dezelfde eigenschappen als koolstof. Het heeft de eigenschap zich met zichzelf of met koolstof te verbinden om kettingen te vormen. De hele organische chemie is gebaseerd op koolstofverbindingen. Zo zijn er ook siliciumkettingen. Silicium maakt als katalysator veel biochemische reacties mogelijk. Silicium kan, voor een gedeelte, koolstof vervangen in de biosyntheseprocessen en de rol van activator en/of inhibitor spelen in een groot aantal fundamentele biochemische reacties als de verbinding tussen de macromoleculen van fosfoproteïne-mucopolysaccharide en collageen en in de fosforylering van proteïnen.

Dieren worden geboren met een flinke reserve silicium, maar dit neemt sterk af naarmate ze ouder worden. Vooral bij oudere dieren, waar de pezen en gewrichten extra ondersteuning kunnen gebruiken is het dus verstandig het dagelijks rantsoen aan te vullen met silicium.  Maar het is ook nuttig bij dieren in de groei. Na een blessure zorgt het voor snel herstel en een ander belangrijk effect is een betere wondheling. Het heeft een stimulerend effect op huidweefsel en zorgt ook voor een glanzende vacht.

De juiste vorm voor goede opneembaarheid

Het is wel belangrijk de juiste vorm van silicium te gebruiken. Het monomeer orthosiliciumzuur (Si(OH)4) is de best opneembare variant, maar helaas erg onstabiel. En dat maakt deze silicium uniek. Door middel van een gepatenteerd proces is deze monomere variant heel stabiel gemaakt, bioactief (gestabiliseerd) orthosiliciumzuur wordt goed opgenomen. (21-28%).

In de natuur komt orthosiliciumzuur alleen voor in water en vloeistoffen als bloed en plantensap. Het blijft  alleen stabiel in een monomere vorm tot een maximale concentratie van 100 mg/liter. 
Dat maak het moeilijk om een natuurlijke bron van orthosiliciumzuur te gebruiken zonder verdere stabilisatie. Er is een gepatenteerd stabilisatie proces ontwikkeld om de concentratie tot 3000 mg/liter te laten stijgen en polymerisatie van het orthosiliciumzuur te voorkomen. Bio-geactiveerd Si(OH)4 wordt gezien als de enige vorm die door levende wezens geabsorbeerd kan worden.

Biogeactiveerde Si(OH)4 in plaats van SiO2?

SiO2 is geen opneembare vorm van silicium. Er is geen enkel bewijs deze vorm kan worden geassimileerd. Biogeactiveerde Si(OH)4 is de enige vorm die door levende soorten kan worden opgenomen. De biologische beschikbaarheid hiervan varieert tussen de 21 % en 47 %. SiO2 heeft een opneembaarheid van 0 – 1 %. Omdat het monomeer Si(OH)4 in pure variant gestabiliseerd is met een bio-activatie - gepatenteerd- proces is de opname gegarandeerd hoog (tussen de 21 – 28%).

Het gaat er dus niet om wat je een dier voert, maar om wat je dier kan opnemen

Om orthosiliciumzuur te maken, voor gebruik in voedingssupplementen, is het mogelijk om zowel minerale (SiO2) als plantaardige bronnen (brandnetel, bamboe, granen) te gebruiken.
Een fundamenteel probleem hierbij is dat silicium in de natuur voorkomt onder de vorm van lange ketens van “orthosiliciumzuur”. Deze ketens moeten eerst gesplitst worden door het maagzuur tot aparte, kleine moleculen orthosiliciumzuur, voordat ze kunnen worden opgenomen. Dieren die weinig maagzuur aanmaken of oudere dieren met een zwakkere maagfunctie hebben nauwelijks baat bij rijke natuurlijke siliciumbronnen zoals gierst, heermoes, brandnetel of bamboe. 

De juiste vorm

Zonder een specifiek industrieel proces zal het gebruik van deze natuurlijke bronnen leiden tot het ontstaan van een "soep" met veel beperkingen. Planten bevatten namelijk vaak een mengsel van SiO2 en polymeren van Si(OH)4, de Silicic acids genoemd. (algemene naam voor een familie van chemische verbindingen van de elementen Si, H en O, van algemene formule [SiOx(OH)4-2x]n). Orthosiliciumzuur Si(OH)4, de eenvoudigste verbinding van deze familie, bestaat als zodanig niet in plantaardige vormen. Plantaardige bronnen bevatten ook colloïdaal silica (SiO2-xH20) of fytolieten (kristallijne vormen van SiO2) in verschillende verhoudingen. 

De zuiver minerale producten bevatten (in droge vorm) ofwel pure SiO2 in vloeibare vorm van SiO2 gemengd met water dat conventioneel Colloïdaal Silica wordt genoemd. (SiO2-xH20)
Deze 2 vormen zijn niet gemakkelijk te assimileren (bio beschikbaar) (max 1%). Om een product te vervaardigen dat voldoende Silicium levert in de vorm van Si(OH)4 is het daarom noodzakelijk om het molecuul van SiO2 chemisch te wijzigen en om te zetten in Si(OH)4 of een plantaardige bron te kiezen die rijk is aan Si(OH)4 en die bestaat niet in een stabiele opneembare vorm.

Het probleem is dat zelfs als het product Si(OH)4 bevat (ongeacht de bron) het chemisch wordt belast. Ortho-silicic acid is stabiel in water bij kamertemperatuur zolang de concentratie onder de oplosbaarheidsgrens blijft (over het algemeen 100-200 p.p.m. of mg/l).

Boven deze concentratie zal het zelfpolycondensatie ondergaan om de concentratie ortho-siliczuur in de oplossing te verlagen, elke condensatiereactie tussen twee moleculen algemeen orthosiliczuur enerzijds een molecuul water en oligomeren. Het polymerisatieproces is spontaan, waarbij in eerste instantie een reeks kleine oligomeren wordt gevormd.

Deze dienen als kernen voor de vorming van stabiele deeltjes die uiteindelijk samen een gel of netwerk van aggregaten vormen (figuren 1 en 2). Er zit dus geen monomeer kiezelzuur (orthosilicic acid) in producten die silica (SiO2) bevatten. Let op: de term "kiezelzuur" is duidelijk dubbelzinnig omdat in het verleden de term "kiezelzuur" traditioneel werd gebruikt als synoniem voor silica, SiO2.

Kiezelzuren zijn de chemische vormen van silicium die optreden wanneer siliciumdioxide wordt opgelost in water. Hoe hoger de concentratie si, hoe meer de vormen gaan polymeriseren. Het is noodzakelijk om de Si(OH)4 moleculen te stabiliseren om polymerisatie te voorkomen, de biologische beschikbaarheid te behouden en de concentratie in oplossing te laten toenemen om effectieve doses van ongeveer 13 mg / drinkbare portie (15 ml) te bereiken.

Een gepatenteerd proces

De meeste producten die in de handel worden gebracht, zijn eenvoudige verdunningen van plantenextracten of mineraal silica. Silicium is een mineraal en organische vormen bestaan niet. De term "organisch" komt van een misverstand van het woord "Organisch" afgeleid van het Engels, wat betekent "gerelateerd aan of afgeleid van levende materie".
Het gebruik van brandnetel of een andere plantaardige bron in hoge concentratie zou niet alleen alle hierboven uiteengezette nadelen veroorzaken, maar geeft ook een sterke oxidatie van het product met verlies van stabiliteit.