Door Anoniem op
Over de heilzame kruiden, het belang van goed voeren en de invloed van stress.
De aanwezigheid van maagproblemen is een vaak onderschat probleem bij een paard. Door het gegeven dat een paard 24/7 maagzuur aanmaakt, is het van belang dat de wijze van het geven van voeding daarop wordt aangepast. Helaas is dat lang niet altijd het geval. Daarbij spelen factoren als stress en samenstelling van het voer ook een rol bij het ontstaan van een maagzweer bij een paard. Bepaalde kruiden hebben een heilzame werking op de maagfunctie.
Stress heeft een negatief effect op de maag
Nervositeit vermindert de bloedtoevoer naar de maag. Hierdoor wordt de maagwand minder gevoed en gevoeliger voor maagzuur. Stress kan in verschillende omstandigheden ontstaan: als gevolg van flink moeten presteren, door pijn of ziekte, heimwee, een andere omgeving of te lang op stal staan, te weinig contact met soortgenoten, behandeling door dierenarts, tandarts of hoefsmid, (langdurig) transport, het zijn allemaal mogelijke oorzaken voor onrust waardoor er een verhoogde kans op maagproblemen ontstaat. Overigens wordt niet alleen de maag negatief beïnvloedt door stress, maar ook de darmflora krijgt het door stress flink te verduren.
Hoge prestaties
Vooral van renpaarden is bekend dat ze vaak last hebben van maagzweren. Dat komt niet alleen door stress, maar vooral omdat ze niet eten tijdens de training. Ze kauwen niet en maken geen speeksel aan, waardoor het maagzuur niet geneutraliseerd kan worden. Hierdoor ontstaat schade aan het maagslijmvlies. Dit geldt natuurlijk niet alleen voor renpaarden, ook andere paarden die prestaties moeten leveren en onder druk staan lopen vaak het risico op een maagzweer. Pas daarom de training aan het niveau van het paard aan. Als je paard een maagzweer heeft is het raadzaam om de moeilijke training te stoppen en eerst ontspannen met het paard aan de slag te gaan.
De hele dag kauwen
Paarden zouden eigenlijk de hele dag door moeten kunnen eten. Minimaal 16 uur per etmaal. Dan is de maag niet lang leeg en is er een goede balans van het maagzuur. Te onregelmatige voedselopname - slechts twee tot vier grotere hoeveelheden per dag - weinig grazen of een tekort aan ruwvoer, kan binnen een paar dagen leiden tot een maagzweer. Ruwvoer, in de vorm van gras, hooi, droge kuil en ook luzerne, zorgt ervoor dat het paard meer kauwt en meer speeksel produceert. Speeksel maakt het maagzuur minder zuur.
Hoe herken je een maagzweer?
De aanwezigheid van maagproblemen is sterk onderschat. De meeste paarden met beginnende maagzweren laten niet veel verschijnselen zien. Bij een onderzoek aan de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht is bij schijnbaar gezonde paarden met een endoscoop in de maag gekeken. Ruim 60% van de paarden bleek een vorm van een maagzweer te hebben. Symptomen van maagzweren zijn slechte of verminderde eetlust, vermagering, slechte vacht, geeuwen of gapen, koliek, tandenknarsen, dunne mest en een slechtere conditie en prestatie.
Voorkomen van maagproblemen
Geef je paard de hele dag toegang tot water, ook in de wei en paddock. Geen water kunnen drinken verhoogt de kans op maagzweren. In een lege maag kunnen snel zweren ontstaan. Geef om die reden ook ’s avonds laat nog voldoende ruwvoer. Ook tijdens een langdurige training of buitenrit is het belangrijk het paard te laten eten. Het spijsverteringsstelsel van een paard is erop ingesteld om bijna de hele dag (ca.16 uur) kleine hoeveelheden voedsel te verwerken. Een paard zou dan ook niet langer dan twee tot vier uur zonder eten mogen staan. Een paard heeft een kleine maag, die 24 uur per dag maagzuur produceert. Bij paarden met een gezonde maagfunctie wordt dit zuur geneutraliseerd door voedsel en de grote hoeveelheden speeksel die het paard aanmaakt bij het kauwen van met name ruwe vezels. Het speeksel, voedsel en de slijmlaag aan de binnenkant van de maag dat door eten dikker wordt, beschermen de maagwand tegen schadelijke inwerking van het maagzuur.
Kruiden en mineralen voor een gezonde maag
Van de volgende kruiden is bekend dat ze een beschermende en versterkende invloed hebben op het maagslijmvlies en dat ze de maagzuurproductie reguleren. Daarnaast is het van belang te kiezen voor kruiden met een ontstekingsremmende werking en kruiden voor een goede leverfunctie. Door vermindering van overmatige gasvorming en een verbeterde spijsvertering neemt ook de eetlust toe.
Echte kamille (Matricaria chamomilla) heeft antiseptische, ontstekingsremmende, slijmvlies beschermende en ontspannende en ontkrampende eigenschappen. De plant werkt tegen gasvorming en verzacht maag- en darmontstekingen. Echte kamille bevat etherische olie (azuleen), bisabolol (werkt tegen krampen), bitterstoffen, glycosiden (vochtafdrijvend), looistoffen, slijmstoffen, cumarine (licht verdovend), belleferon (schimmeldoder), salicylzuur (pijnstillend en koortsverlagend), Vitamine A, B en C, Mineralen P, Fe en S, Valepropriaten (werken ontspannend op de darmen). Kamille wordt ingezet bij maag - en darmkrampen, maagpijn, dun mesten door spanningen, constipatie, maag - en darmzweren, koliekpijnen. Ook bij stress, innerlijke verkramping, grote vermoeidheid, gebrek aan levenskracht en spanning.
Gember (Zingiber officinale) versterkt de gehele spijsvertering, beschermt het maag-darmslijmvlies en heeft een zweer remmende werking. In eerste instantie stond gember vooral bekend als algemene spijsverteringshulp. Later bleek dat gember ook een specifiek maagversterkende werking bezit. Werkzame bestanddelen zijn etherische oliën met mono terpenen als geranial, neral en sesquiterpenen, scherp smakende bestanddelen met fenylalkylketonen als 6-gingerol (stimuleert de leverfunctie) en 6-shogaol (werkt ontstekingsremmend en pijnstillend), zingibain en zingeron.
Grote engelwortel (Angelica archangelica) werkt eetlustopwekkend en verbetert de gehele spijsvertering. De plant werkt rustgevend, krampstillend en regulerend op de maag. Verder werkt de plant goed tegen gasvorming.
Hop (Humulus lupulus) verbetert de spijsvertering en eetlust en werkt ontspannend.
Mariadistel (Silybum marianum) werkt lever beschermend.
Paardenbloem (Taraxacum) heeft diuretische, laxerende, cholagoge en antireumatische eigenschappen en wordt ingezet voor herstel van de lever- en galfunctie.
Pepermuntblad (Mentha Piperita) heeft antiseptische eigenschappen, stimuleert de afgifte van spijsverteringssappen en werkt ontspannend en ontkrampend.
IJslandsmos (Cetraria islandica) heeft zowel verzachtende als spijsvertering bevorderende en eetlustopwekkende eigenschappen. Het hele gedroogde korstmos wordt medicinaal gebruikt.
Zoethout (Liquiritia radix) verzacht de slijmvliezen - met name het maagslijmvlies -, versterkt de maagwand, ontkrampt en reguleert de maagzuurafgifte. Zoethout wordt al duizenden jaren met succes ingezet tegen maagzweren.