Uit de praktijk van Evelien... hond met hooikoorts

In de rubriek "Uit de praktijk van..." beschrijft dierenarts Evelien van der Waa casussen uit haar praktijk. 

Jeuk, jeuk en nog eens jeuk. Dat is de meest voorkomende klacht bij honden en katten die overgevoelig zijn voor de pollen in de lucht. Hooikoorts dus. Ook dieren kunnen er last van hebben. Soms hoor je ze ook wel niezen of hebben ze last van hun ogen. Desensibiliseren, ofwel ongevoelig maken, helpt het immuunsysteem om niet meer overmatig op pollen te reageren. Zeker als je op tijd begint. Maar ook met de juiste maatregelen kun je je allergische dier helpen om deze periode beter door te komen. 

Jeuk, maar soms ook niezen, slijm en nare ogen

Voor dieren en mensen met hooikoorts is de lente de slechtste tijd van het jaar: heel veel grassen, bomen en bloemen die via de wind hun stuifmeel verspreiden, staan nu in bloei. De lucht zit dan ook vol met stuifmeelkorrels of pollen. Als je stuifmeel onder de microscoop bekijkt ziet het er prachtig uit. Iedere plant heeft zijn eigen vorm stuifmeelkorrel. Helaas kun je ook veel last hebben van pollen. Bij mensen uit hooikoorts zich meestal in veel niezen, verstopte neus, veel slijmvorming in de voorste luchtwegen en rode, jeukende en dikke ogen. In ernstige gevallen kun je er zelfs wat koortsig van worden. Bij honden en katten uit de allergie zich meestal alleen in jeuk. Maar dan ook veel jeuk. Soms melden hondeneigenaren dat hun hond meer niest in het hooikoortsseizoen of last heeft van rode ogen. Bij katten komt dat nog minder vaak voor. Wat vooral opvalt bij hooikoorts is dus jeuk. Over het hele lichaam, maar het kan ook vooral aan de poten en de kop zijn. 

Overijverig immuunsysteem

Hooikoorts is een allergische reactie op stuifmeel. Sommige allergische dieren zijn overgevoelig voor slechts enkele planten, maar de meesten hebben last van heel veel planten. Veel planten die hooikoorts geven zijn aan elkaar verwant. Denk maar aan alle grassen die uit dezelfde plantenfamilie komen. Omdat planten in een bepaalde periode van het jaar bloeien, zijn de allergische klachten ook alleen dan aanwezig, als die pollen er daadwerkelijk zijn. Dat is de reden waarom een hond of kat met hooikoorts in de winter geen klachten heeft. De pollen zijn er dan niet. 

Een allergische reactie wil zeggen dat het afweersysteem van het dier overmatig reageert op een normale prikkel. Dieren die niet allergisch zijn reageren niet op deze prikkels. Pollen zijn geen gevaarlijke bacteriën of virussen en het afweersysteem hoeft ze dus ook niet aan te vallen. Maar bij allergische dieren gebeurt dat wel. Als de allergische reactie start komen er stoffen in het lichaam vrij die leiden tot jeuk. Een daarvan is histamine.

Minder gevoelig maken

Het mooiste zou zijn als je de oorzaak - in dit geval pollen - kunt wegnemen. Maar dat lukt helaas niet. Dan zou je het dier compleet moeten isoleren van alles wat met de buitenlucht te maken heeft. Wel kun je het dier minder gevoelig maken voor de pollen. Dat heet desensibiliseren. Binnen de gangbare diergeneeskunde kan dit met behulp van injecties die in een vastgestelde frequentie, gedurende minimaal een jaar, gegeven moeten worden. Binnen de natuurlijke geneeswijze gebeurt dit met druppels of korrels, die je met een vaste regelmaat geeft gedurende het hooikoortsseizoen. Als je weet dat een dier allergisch is begin dan al met de druppels voordat het seizoen begint. dan is het immuunsysteem al beter voorbereid en zullen de klachten minder heftig zijn.

Begin voor dat de klachten er al zijn

Er zijn verschillende producten op de markt waarin pollen van de veel voorkomende hooikoorts veroorzakers in zijn verwerkt. Je moet dan denken aan bomen als de Berk, de Hazelaar en de Beuk, planten als Bijvoet en het Madeliefje en grassen als Doddengras en Engels raaigras. Door deze bewerkte pollen volgens een vast schema te geven aan het dier, zorg je ervoor dat het afweerapparaat minder heftig gaat reageren. Mijn eigen ervaring bij dieren met hooikoorts, is wel dat je het ieder jaar moet geven en dat je op tijd moet beginnen. Dus voor dat de klachten er zijn. Als het dier er goed op reageert, zie je dat de jeuk duidelijk minder wordt en soms zelfs helemaal verdwijnt.

Met de huidige klimaatsveranderingen moet je nu vaak al in februari beginnen met desensibiliseren en kan het nodig zijn om dit vol te houden tot oktober. Als je weet waarvoor je hond allergisch is kan deze periode soms korter of langer zijn, afhankelijk van de soort pollen in de lucht. Voor mensen zijn er pollenalerts als hooikoortsradar.nl en pollennieuws.nl te vinden op internet. Ook wordt er via apps gewaarschuwd. Zij vertellen je hoe hoog de pollenbelasting is en welke planten op dat moment de meeste pollen afgeven.

Washandje

Iets anders dat je kunt doen is je hond of kat nadat hij buiten is geweest af te nemen met een vochtige washand. Je haalt dan een groot deel van de pollen die op de vacht zitten weg en verlaagt daarmee de belasting op het dier. Ook is het goed om in deze periode de kleedjes van je dier wat vaker te wassen.

En aantal dieren heeft baat bij natuurlijke producten die inwerken op de huid en daardoor de jeuk verminderen. Een drainagekuur om afvalstoffen af te voeren kan ook helpen. Mocht je dier, ondanks alle dingen die je doet, toch last van jeuk blijven houden, aarzel dan niet om naar je dierenarts te gaan en een gangbaar middel tegen jeuk te vragen. Hoewel dit heftige middelen zijn – en je onderdrukt er alleen maar de klachten mee - is het alleen maar nodig tijdens het hooikoortsseizoen. Realiseer je dat als een dier zich helemaal stuk bijt of krabt het veel langer duurt voordat het zich weer herstelt. Daarbij is jeuk ook iets om gek van te worden en is het in die zin een aantasting van het welzijn van het dier. 

Sita, een hond met pollenallergie

Dit is het verhaal van Sita, een Labrador retriever van 8 jaar oud. Ze kwam afgelopen maart bij mij met het verhaal dat ze al vijf jaar jeuk had. De klachten begonnen destijds toen de eigenaar van de stad naar het platteland verhuisde. Ze wonen nu midden tussen de weilanden en hebben een boerenbedrijf. Omdat we nog redelijk vroeg in het pollenseizoen zaten heb ik de eigenaar meteen laten beginnen met druppels waarin de pollen van de beruchtste planten en bomen zitten. Ook heb ik geadviseerd om bepaalde weilanden even te mijden en na elke wandeling de hond af te nemen met een vochtige washand. 

Daarnaast heb ik een homeopathisch middel uitgezocht dat past bij het hele verhaal van de hond (klassieke homeopathie). In haar geval was dat het middel Pulsatilla pratensis. Dit middel past onder andere bij allergie en huidklachten. Op de jeuk hadden de Pulsatilla en de druppels met pollen een klein beetje effect: de huid lijkt iets tot rust te komen. 

Op het gedrag van de hond had de Pulsatilla een heel duidelijk effect. Sita was altijd heel erg overdreven onderdanig naar alle honden, groot of klein, die ze tegen kwam. Dit gedrag is iets wat past bij het middel Pulsatilla en toediening hiervan zorgde merkbaar voor verandering. De eigenaar was met Sita op een veldje met meerdere honden. Sita ging bij geen enkele andere hond liggen. Ze liep eropaf en wilde zelfs spelen. Aan een hond die op haar wilde springen, gaf ze zelfs een snauw. Hier had ze geen zin in. De jeuk werd in eerste instantie ook minder, maar kwam toch snel weer terug. Blijkbaar was de allergie te heftig. Voor de jeuk heb ik Sita vervolgens een darmnosode erbij gegeven. Dit is een speciale groep van homeopathische middelen die gemaakt zijn van bacteriën uit de darm. Nadat Sita dit gekregen had werd de jeuk echt veel minder. De Pulsatilla en de druppels met pollen blijft ze voorlopig nog wel gebruiken. En volgend jaar starten we eerder met het desensibilisatieproces (druppels met pollen) zodat Sita in het hooikoortsseizoen minder allergisch zal reageren.