Titeren met VacciCheck, wat is het?

Voor Vedias, het beroepsinformatie tijdschrift van de Vereniging van Dierenartsassistenten schreven we een praktisch artikel over titeren met VacciCheck. Met dit artikel willen we nog meer dierenartspraktijken informeren dat titeren in de prakltijk helemaal niet zo ingewikkeld hoeft te zijn. Bovendien bevordert het effectieve bescherming en voorkomt het onnodige vaccinatie.

Lees het artikel Titeren met VacciCheck, wat is het? in Vedias, jaargang 38, Nr 3, 2019

Hoewel het niet nieuw is, staat het meten van de daadwerkelijke beschermingsgraad tegen de bekende honden- en kattenziekten door een titerbepaling met VacciCheck steeds meer in de belangstelling. Is de gebruikelijke jaarlijkse vaccinatie voor hond en kat wel nodig? Of kan een dier toch al voldoende beschermd zijn en is een vaccinatie overbodig? Hoe weet je of een vaccin is aangeslagen en ben je er zeker van dat een dier beschermd is? Het antwoord is simpel. Meten is weten. En met VacciCheck is dat niet al te ingewikkeld.

Wat is VacciCheck?

VacciCheck is een betrouwbare en eenvoudig uit te voeren serologische ELISA-test voor honden en katten.  Het heeft een goede voorspellende waarde ten aanzien van bescherming tegen een aantal infectieziekten bij hond en kat. VacciCheck meet zowel maternale antilichamen als antilichamen die zijn aangemaakt na een vorige vaccinatie of besmetting. Hierdoor weet je of het dier al dan niet beschermd is. Afhankelijk van de uitslag kan er op maat worden gevaccineerd én kan onnodige vaccinatie worden voorkomen.

De Elisa-test is er in twee varianten. VacciCheck Canine meet bij honden de bescherming tegen het Adenovirus - 1 (CAV), Parvovirus (CPV) en het Distempervirus (CDV). VacciCheck Feline doet dat voor het Parvovirus (FPV), het Herpesvirus - 1 (FHV) en het Calicivirus (FCV) bij katten. De nauwkeurigheid van de meting van antistoffen voor deze ziekten varieert tussen de 88 % en 100% en is dus een betrouwbare indicatie of een vaccinatie al dan niet nodig is. 

VacciCheck is dus een middel om de kwaliteit van de bescherming te meten. Het is een misverstand dat gebruikers van VacciCheck tegen vaccinatie zouden zijn. Het tegendeel is waar. Het gaat om effectief vaccineren en meten of een vaccin al dan niet is aangeslagen (immuunrespons). Door alleen te vaccineren als het nodig is, wordt onnodige belasting van het immuunsysteem van het dier voorkomen. Ook de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht erkent de waarde van titeren als een goede aanvulling op de praktijk van vaccineren.

Ziekte van Weil

In de praktijk blijkt dat diereneigenaars na de meting soms in de veronderstelling zijn dat het resultaat ook iets zegt over de bescherming van het dier tegen andere infectieziekten waartegen gevaccineerd kan worden. Voorbeelden zijn de ziekte van Weil (Leptospirose) bij honden en Rabiës (Hondsdolheid) bij honden en katten. VacciCheck zegt echter helemaal niets over deze ziekten. Het is raadzaam het vaccinatieadvies van de dierenarts op te volgen. 

In de praktijk

Hoe gaat het titeren met VacciCheck in de praktijk? Is het ingewikkeld of heel veel werk? Je moet er wel even tijd insteken om het je eigen te maken, maar dan is het een eenvoudige meting. Zo is de ervaring van dierenartspraktijken die al langer met VacciCheck werken.

De VacciCheck kit bevat een ontwikkelplaat en een kam waarmee de bloedtiters van twaalf honden of katten tegelijk kunnen worden getest. Dat is de reden waarom de meeste praktijken ervoor kiezen om de titersessies te bundelen in speciale titerspreekuren. Het meest tijdrovende en het meest nauwkeurige onderdeel van de meting is het verplaatsen van de kam met de bloedtiters in de zes rijen van de ontwikkelplaat. In elke rij vindt er een specifieke vermenging plaats van het bloed van het dier met de enzymen van de ELISA-test. 

Het aflezen van het testresultaat gebeurt handmatig met gebruik van de Comb Scale. Deze zit ook standaard in de VacciCheck kit. Hier wordt de kleur op de strip van elke getiterde hond vergeleken met de controlestip op de Scale. De waarden variëren tussen S0 en S6, waarbij een waarde S0/S1 betekent dat het dier een enting nodig heeft. Een waarde S2 wordt als zwak positief aangemerkt en is een beschermende waarde, maar vraagt om een snellere (binnen 1 of 2 jaar) nieuwe titerbepaling. Bij de waarden van S3 tot en met S6 is een dier beschermd tegen de betreffende ziekte. 

Het paspoort wordt dan bij een volwassen dier voor drie jaar afgetekend. Na die drie jaar is er opnieuw een titerbepaling nodig.  

Gemak dient de mens en het dier

VacciCheck ondersteunt dus een effectief vaccinatieprogramma voor de bekende honden- en kattenziekten. Hoe gebruiksvriendelijk de kit ook is, het blijft handwerk. Zeker het verplaatsen van de kam in de ontwikkelbakjes is een precies en tijdrovend werkje dat meestal op de schouders van de paraveterinair zal rusten. Het aflezen van de testresultaten is niet moeilijk, maar vraagt wel wat ervaring om tot een goede interpretatie te komen.

Gelukkig staan de ontwikkelingen niet stil en zal naar verwachting eind 2019 de RoboComb en de CombCam op de markt worden gebracht. De RoboComb neemt de paraveterinair het mengproces van het bloed met de test-enzymen uit handen. De CombCam maakt het aflezen tot een simpel werkje: de uitslag is in een oogwenk zichtbaar. Allemaal positieve ontwikkelingen die een kwalitatief vaccinatieprogramma nog verder ondersteunen. Immers: meten is weten! En weten is ook het dier beschermen tegen onnodige vaccinaties.

Vaccinatie in ontwikkeling 

De bakermat van VacciCheck ligt in Israël. In een laboratorium in kibboets Ga’led, 75 kilometer ten noorden van Tel Aviv, werkt producent Biogal continu aan de ontwikkeling en productie van veterinaire diagnostische tests en apparatuur voor infectieziekten bij grote en kleine huisdieren. De introductie van de RoboComb en CombCam is een voorbeeld van hoe het bedrijf ook het gebruiksgemak voor de dierenartsen in de gaten houdt. 

Ook goed om te weten is dat VacciCheck al sinds 2015 door de WSAVA geaccepteerd is als een betrouwbare test met een goede voorspellende waarde. De WSAVA (World Small Animal Veterinary Association) is een organisatie die de gezelschapsdierenartsen in de wereld vertegenwoordigt. Inmiddels zijn hier al meer dan 200.000 dierenartsen en wetenschappers bij aangesloten. De WSAVA heeft als doel de diergeneeskundige zorg en welzijn voor dieren over de hele wereld te verbeteren. De organisatie zorgt onder meer voor de opstelling van richtlijnen voor vaccinatieschema’s. Fijn dus dat VacciCheck daarin een eigen positie heeft verworven. 

NML health, ontwikkelaar en distributeur van natuurlijke gezondheidsproducten voor paard, hond en kat, is al sinds 2004 voor de Benelux de exclusieve leverancier van VacciCheck. Paulien Visser, dierenarts en verbonden aan NML health: “Wij willen een actieve bijdrage leveren aan het zo goed mogelijk beschermen van huisdieren. Het doel van vaccineren is immuniseren. Zonder controle of het dier wel werkelijk gereageerd heeft op het vaccin, weet je niets over de kwaliteit van de bescherming. Het bepalen van de beschermingsgraad door het meten van antilichamen is een belangrijke ontwikkeling voor de gezondheid en het welzijn van hond en kat.”