Door Dierenarts Evel... op
Katten zijn van zichzelf solitair levende dieren. Dat betekent dat een kat bij voorkeur alleen leeft en niet per se in het gezelschap van soortgenoten hoeft te leven. Een kat als huisdier gedijt meestal dan ook het beste als hij of zij de enige kat in huis is. Uit onderzoek naar stress bij katten blijkt dat ‘andere katten” bovenaan de lijst staan van oorzaken voor het hebben van stress. Het kan zowel gaan om andere katten in huis, als om katten van buiten. Hoe stress zich uit bij een kat is heel verschillend. Sommige katten gaan van stress in huis plassen of ontwikkelen een stress gerelateerde blaasontsteking. Andere katten gaan zichzelf kaal likken of bijten en weer andere katten worden erg onrustig of geïrriteerd. Allemaal signalen dat het niet goed gaat met de kat.
Veilige ruimte
Voor katten is het belangrijk dat hun personal living space, dus het huis waar ze wonen, veilig is. Het gaat daarbij niet alleen om de tastbare zaken van het huis, maar ook de mensen en andere dieren die er leven. In huis moeten ze zich op hun gemak voelen en tot rust kunnen komen. Vreemde katten die door het kattenluikje naar binnen komen en van hun eten gaan eten of op hun plek gaan liggen, zijn erg bedreigend voor een kat en kunnen heel veel stress opleveren. Een luikje met zender bediening kan hierbij heel behulpzaam zijn.
Iets anders is vreemde katten die buiten voor het raam langs lopen of in de tuin gaan zitten, terwijl jij als kat binnen zit en er niet bij kunt. Voor veel binnen katten is dit een grote bron van frustratie. Dit probleem is echter veel lastiger op te lossen voor een eigenaar, omdat Nederland een grote kattendichtheid heeft en veel katten buiten komen.
Ook het idee van veel mensen om voor hun oudere kat een jong kattenmaatje erbij te nemen voor de ‘gezelligheid’ wordt door veel katten heel anders ervaren. Helaas gaat dit dan ook regelmatig mis. Een goede introductie van de nieuwe kat kan wel een boel stress schelen.
Controle freaks
Katten zijn echte controle freaks, alles wat anders is dan normaal kan stress opleveren. Als eigenaar heb je het vaak niet door dat er dingen zijn of dingen die je doet, stress bij de kat opleveren. Kijk maar naar de coronacrisis van dit moment. Er zijn meerdere persberichten verschenen over katten die van slag zijn doordat hun baasjes nu veel meer thuis zijn. De kat is gewend om zoveel uur alleen door te brengen in een vaste routine, maar die wordt nu verstoord. Ook dat levert stress op. Hoe gevoelig een kat voor stress is, verschilt wel per kat. Dit heeft te maken met aanleg en karakter, maar ook met wat een kat eerder al heeft meegemaakt. Eigenlijk vergelijkbaar als bij mensen.
Goede woonomstandigheden creëren voor je kat
Niet alle stress is te voorkomen, net als bij onszelf. Soms moet er nu eenmaal geklust worden of komt er een kattenoppas in huis. Maar sommige zaken kun je wel zo regelen dat je kat hier zo min mogelijk last van heeft. Als je meer dan één kat hebt is het bijvoorbeeld heel belangrijk dat alle katten toegang hebben tot alle noodzakelijke bronnen als voedsel, water en een kattenbak. En dat er niet een kat is die de andere katten toegang tot deze zaken blokkeert. Ook moet iedere kat alleen kunnen zijn als hij/zij dat wil, zonder dat hij gestoord wordt door de anderen.
Oorzaak van stress vinden
Zie je dat je kat spanningsklachten heeft dan is het allerbelangrijkste wat je moet doen het achterhalen van de oorzaak van de stress. En als de oorzaak bekend is, deze bij voorkeur weg nemen. Dit is helaas niet bij alle oorzaken mogelijk. De inzet van een erkende kattengedragstherapeut kan hierbij heel zinvol zijn. Bij een consult aan huis worden allerlei zaken uitgevraagd en bekeken. Er komt een verslag, een analyse van het probleem en een plan van aanpak. Ter ondersteuning kan ook klassieke homeopathie worden ingezet om de kat van binnenuit meer in balans te brengen. Zo heb ik kater Brutus, die al jarenlang in huis plaste uit frustratie vanwege alle andere katten die in zijn tuin kwamen, enorm goed kunnen helpen met het homeopathische middel Lycopodium. Hij leefde helemaal op en plaste niet meer tegen de gordijnen.
Matatabi stokjes
Een product dat je als eigenaar zelf veilig kan inzetten bij stress van je kat zijn Matatabi stokjes. Het zijn takjes van de Matatabiboom. Deze boom is familie van de Kiwiboom en groeit in Azië, met name in China en Japan. Op katten hebben de gedroogde takjes van deze boom een zeer bijzondere uitwerking. Er zit een stof in die katten lekker vinden, die ze helpt om te ontspannen: Actinicine en matatabi lacton. Dit zijn alkaloïden die de zenuwprikkeling in de hersenen bij katachtigen beïnvloeden. De stokjes bieden afleiding en rust in ongemakkelijke situaties. Katten spelen met het stokje, sommigen kauwen erop of bijten het aan stukken. Veel katten gaan rollen en wrijven op plaatsen waar het stokje of restanten ervan gelegen hebben. Na het spelen is de kat rustiger, de pupil verkleint en er wordt vaak gewassen en geslapen. Indien de bast van het stokje wordt verwijderd, is het effect nog groter. Het advies is om de stokjes niet vaker dan twee tot driemaal per week te geven, omdat er anders gewenning optreedt en de stokjes minder interessant worden.
Ken je kat
Voorkomen is altijd beter dan genezen, dat geldt zeker ook voor stress. Dus merk je aan je kat dat hij niet lekker in zijn vel zit, ga op zoek naar mogelijke oorzaken hiervoor. Dat kunnen lichamelijke oorzaken zijn, maar ook zeker stressfactoren uit de omgeving.
Meer lezen over katten? Het Kattenkenniscentrum is een goede en betrouwbare bron van informatie.
Kennismaken met Evelien van der Waa?
Lees de blog ‘Uitgedokterd? Niet bij dierenarts Evelien van der Waa'