Wat is Giardia?

Giardia is een parasiet die zowel bij dier als mens kan voorkomen. Het is één van de meest voorkomende darmparasieten bij katten en honden.

De cyclus van Giardia

Giardia is een protozo. Het is een eencellige die voorkomt in twee verschillende stadia: trofoziet en cyste. Als trofoziet leeft de parasiet in de dunne darm. In dit stadium ziet het eruit als een peervorm met zweephaartjes om zich voort te bewegen.  Het bevat twee kernen waardoor het eronder de microscoop als een gezicht uitziet. Met een zuignap zet de trofoziet zich vast aan de darmwand. In de darm kan de trofoziet zich vermenigvuldigen. Zonder hulp kan de trofoziet niet overleven buiten het lichaam. Wanneer de trofoziet met de ontlasting aan het einde van het darmkanaal komt, wordt het inactief. Het vormt een beschermende laag om zich heen. De parasiet zit dan in de tweede vorm, de cyste. In dit stadium kan de parasiet meerdere maanden in de omgeving blijven voortbestaan. Ze overleven het beste in een vochtige koele omgeving en kunnen minder goed tegen droogte en hitte. Deze cysten zijn besmettelijk. Als ze worden opgenomen via de bek, wordt de beschermlaag door het maagzuur afgebroken. Dan komen er in het maag-darmkanaal weer trofozieten uit en begint de cyclus weer opnieuw.
Een dier wordt dus besmet door het opeten van de parasieten. Dit kan door bijvoorbeeld het drinken van buitenwater of het likken van de poten als het dier buiten is geweest. Niet elk dier dat besmet is wordt ook daadwerkelijk ziek. Het kan zelfs zo zijn dat dieren die gezond lijken toch andere dieren besmetten. 

Hoe herken je Giardia?

Giardia geeft vooral klachten bij jonge dieren en dieren met verminderde weerstand. Maar volwassen dieren kunnen ook klachten krijgen als ze veel parasieten hebben.
Een symptoom van een besmetting met Giardia kan hardnekkige en terugkerende diarree zijn. Bij honden zie je vaak chronische, bleke, stinkende en slijmerige diarree. Dit kan ook in een golvende beweging gaan met betere en slechtere periodes. Katten krijgen vaak last van dikke darm diarree. Ze poepen vaker, persen op de ontlasting en deze kan slijmerig zijn of vers bloed bevatten. Vaak zie je ook dat de dieren last hebben van buikkrampen, gasvorming, braken en verminderde eetlust.
Door de diarree vermageren de dieren en vermindert de weerstand. Hierdoor kunnen de dieren ook weer makkelijker andere ziektes krijgen.
Doordat Giardia via cystes in de omgeving beland kan het dier zich steeds opnieuw weer besmetten.

Hoe toon je giardia aan?

Om vast te stellen of het dier besmet is met Giardia kan in de ontlasting worden aangetoond. Helaas is dit onderzoek niet 100% betrouwbaar. Het kan dus zijn dat de test negatief is, maar dat het dier toch besmet is.
Maar wat gaan we er aan doen? Op het moment dat er een besmetting is vastgesteld ontkom je er niet aan om één keer te behandelen met chemische ontwormingsmiddelen. Daarnaast is het heel belangrijk om het milieu in de darmen onaantrekkelijk te maken voor parasieten én de weerstand in de darmen te verhogen.

Hoe behandel je Giardia?

Bij een milde besmetting waarbij nog geen klachten zijn kun je veel met natuurlijke middelen bereiken. Door het geven van pré- en probiotica  verbeter je de functie van de darmen. Prebiotica is voeding voor de goedaardige bacteriën. Je zorgt daarmee voor een gunstig milieu. Probiotica zijn bacteriestammen die je via de voeding kunt toevoegen. Deze geven een -tijdelijke- boost aan de darmflora. Er zijn producten die zowel pre- als probiotica bevatten.
Daarnaast is het belangrijk om de darmen minder aantrekkelijk te maken voor de Giardia parasiet. Op natuurlijke basis kan dit bijvoorbeeld met Artemisia absinthium (alsemkruid). Giardia heeft een hekel aan dit kruid. Het werkt in op het zenuwstelsel, en dus de levenscyclus van de parasiet. Daarnaast zorgen Carophyllus aromaticus (kruidnagel), Origanum vulgare (wilde marjolein) en Thymus vulgare (Tijm) voor een onaantrekkelijk milieu in de darmen. Hierdoor zal de Giardia parasiet veel minder snel de kop op steken.  
Belangrijk om te weten is dat de Giardia parasiet zich voedt met koolhydraten. Een brokkenvoeding bevat over het algemeen meer koolhydraten dan een vers vlees voeding van goede kwaliteit. Het kan  een verschil maken om ook de voeding aan te passen.

Wat kun je verder nog doen?

Naast optimalisatie van de darmen is het belangrijk om de omgeving te behandelen, in verband met de cystes die liggen te wachten om weer opgegeten te worden.
Tips hiervoor zijn:
•    Voor de hond: was de omgeving van de anus regelmatig met Espree tea tree & Aloe shampoo. Deze mag niet op de kat gebruikt worden. Gebruik voor de kat Espree Energee Plus Cat shampoo. Draag hierbij handschoenen om zelfbesmetting te voorkomen.
•    Ontsmet de voer- en waterbakken regelmatig met kokend water.
•    Ligmanden en kussens vaker wassen op minimaal 600 C.
•    Reinig de ruimte door eerst te dweilen met water en Tasman kennelreiniger. Daarna de eventueel nog met chloor of een reinigingsmiddel met quaternaire ammoniumzouten (quats). De ruimte reinigen met een stoomreiniger kan ook.

Zorg zelf voor een goede hygiëne door regelmatig je handen te wassen. Er zijn varianten van de Giardia parasiet die ook overdraagbaar zijn op mensen. Al is het risico op Giardia overdracht niet zo groot, het is wel belangrijk om te weten dat het kan.

Wil je meer weten over de werkzame stoffen die helpen bij giardia?