Een maagzweer door stress? Hoe voorkom je dit?

Maagproblemen bij paarden 

Maagproblemen worden vaak onderschat bij een paard. Met de wetenschap dat een paard 24 uur per dag maagzuur aanmaakt, zou de manier van het geven van voer hierop moeten wordt aangepast. Helaas is dat lang niet altijd het geval. Daarbij spelen factoren als stress en de samenstelling van het rantsoen ook een rol bij het ontstaan van maagongemakken. Paarden laten ook niet altijd duidelijk symptomen zien. Gelukkig zijn er kruiden die een heilzame werking op de maagfunctie hebben. Uiteraard moet ook de oorzaak van een maagaandoening worden weggenomen. Een maagzweer is één van de meest voorkomende ziekten van de paardenmaag.

Hoe herken je een maagzweer? 

De meeste paarden met beginnende maagzweren laten niet veel verschijnselen zien. Bij een onderzoek aan de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht is bij schijnbaar gezonde paarden met een endoscoop in de maag gekeken. Ruim 60% van de paarden bleek een vorm van een maagzweer te hebben, zonder dat ze echt symptomen lieten zien. Je moet dus alert zijn op het herkennen van kleine signalen. Symptomen van maagzweren zijn: 

• slechte of verminderde eetlust
• vermagering
• slechte vacht
• geeuwen of gapen
• koliek, tandenknarsen 
• dunne mest 
• slechtere conditie en prestatie. 

Voorkomen is beter

Natuurlijk is het beter om het ontstaan van een maagzweer voor te zijn. Geef je paard daarom de hele dag toegang tot water, ook in de wei en paddock. Geen water kunnen drinken verhoogt de kans op maagzweren. In een lege maag kunnen snel zweren ontstaan. Geef ook 's avonds laat nog voldoende ruwvoer om de maag gevuld te houden in de nacht. Ook tijdens of na een langdurige training of buitenrit is het belangrijk het paard te laten eten. Het spijsverteringsstelsel van een paard is erop ingesteld om kleine hoeveelheden voedsel te verwerken. Een paard zou dan ook niet langer dan twee tot vier uur zonder eten mogen staan. Bij paarden met een gezonde maagfunctie wordt het maagzuur geneutraliseerd door voedsel en de grote hoeveelheden speeksel die het paard aanmaakt bij het kauwen van met name ruwe vezels. Het speeksel, voedsel en de slijmlaag aan de binnenkant van de maag (dat door eten dikker wordt) beschermen de maagwand tegen schadelijke inwerking van het maagzuur.

Het negatieve effect van stress op de maag

Onderschat niet het effect van stress. Nervositeit vermindert de bloedtoevoer naar de maag. Hierdoor wordt de maagwand minder gevoed en gevoeliger voor maagzuur. Er zijn heel veel oorzaken voor stress bij paarden. Bijvoorbeeld als gevolg van flink moeten presteren, door pijn of ziekte, heimwee, een andere omgeving of te lang op stal staan, te weinig contact met soortgenoten, behandeling door dierenarts, tandarts of hoefsmid, (langdurig) transport. Het zijn allemaal mogelijke oorzaken voor onrust, waardoor er een verhoogde kans op maagproblemen ontstaat. Overigens wordt niet alleen de maag negatief beïnvloedt door stress, maar ook de darmflora krijgt het door stress flink te verduren. 

Kruiden en mineralen voor een gezonde maag

Van de volgende kruiden is bekend dat ze een beschermende en versterkende invloed hebben op het maagslijmvlies en dat ze de maagzuurproductie reguleren. Daarnaast is het van belang te kiezen voor kruiden met een ontstekingsremmende werking en kruiden voor een goede leverfunctie. Door vermindering van overmatige gasvorming en een verbeterde spijsvertering neemt ook de eetlust toe. 

• Matricaria chamomilla (Echte kamille) heeft antiseptische, ontstekingsremmende, slijmvlies beschermende en ontspannende en ontkrampende eigenschappen. De plant werkt tegen gasvorming en verzacht maag- en darmontstekingen. 
• Zingiber officinale (Gember) versterkt de gehele spijsvertering, beschermt het maagdarmslijmvlies en heeft een zweer remmende werking. Het versterkt ook de maag, is ontstekingsremmend en pijnstillend. 
• Angelica archangelica (Grote engelwortel) werkt eetlustopwekkend en verbetert de gehele spijsvertering. De plant werkt rustgevend, krampstillend en regulerend op de maag. Verder werkt de plant goed tegen gasvorming. Humulus lupulus (Hop) verbetert de spijsvertering en eetlust en werkt ontspannend. 
• Taraxacum (Paardenbloem) heeft diuretische, laxerende en cholagoge eigenschappen en wordt ingezet voor herstel van de leverfunctie. 
• Mentha Piperita (Pepermuntblad) heeft antiseptische eigenschappen, stimuleert de afgifte van spijsverteringssappen en werkt ontspannend en ontkrampend. 
• Cetraria islandica (IJslandsmos) heeft zowel verzachtende als spijsvertering bevorderende en eetlustopwekkende eigenschappen.
• De mineralen Magnesiumcitraat en calciumcarbonaat ondersteunen de ontspanning.

Geneeskrachtige kruiden geef je gedurende een aantal weken opeenvolgend. Het is nooit de bedoeling ze langer te geven, dan loop je het risico op een averechts effect.