Door San op
Het najaar is de tijd waarin de weerstand van paarden het zwaar te verduren krijgt. Door de weersomslag, aanmaken van de wintervacht en daarnaast vaak ook nog eens veel andere veranderingen voor paarden. De meeste paarden in Nederland gaan als het weer omslaat van de wei terug naar de paddock of stal. Dit brengt veranderingen teweeg waar we niet direct bij stilstaan. Een daarvan is een andere samenstelling van de kudde. Zo is het vriendje in de wei misschien niet hetzelfde als de buurman in de stal ernaast. Dit kan onrust veroorzaken. Daarnaast is het bewegingspatroon natuurlijk compleet anders van rennen op de weide naar stilstaan op stal. Dit heeft grote gevolgen, ook voor de spijsvertering, doorbloeding van de benen en hoeven. Ook de voeding is radicaal anders: van gras naar hooi of kuil. Bovendien is dit vaak het moment waarop wordt overgegaan naar (meer) krachtvoer en de nieuwe oogst hooi of kuil, en dus ook weer een verandering. Dit heeft ook gevolgen voor de darmflora.
Doordat de dagen korter worden gaat het paard zich voorbereiden door een wintervacht aan te maken. Dit kost veel energie. Voor een aantal paarden is er nog een uitdaging: de suikers. Veel paarden die gevoelig reageren op suikers kunnen juist in deze periode extra vet opslaan als ‘reservevoorraad’ voor de winter. Je leest er meer over in de blog van Kelly van Phytonics in een gesprek met dierenarts Eric Laarakker over functionele insulineresistentie.
Natte sokken
Dan zijn er nog meer uitdagingen in deze tijd van het jaar: de nattigheid. Regen kan een knappe paddock veranderen in een modderpoel. En daar kan een aantal paarden flinke problemen mee krijgen. Iedereen kent die paarden met het prachtige dikke behang aan de benen. Dit heeft onder meer de functie dat water erlangs kan glijden. Maar als een paard de hele dag in een dikke laag modder staat zal ook bij dit paard de kootholte nat en vies worden. Duurt dit te lang dan wordt de huid week en kunnen smetplekken ontstaan. Deze prachtige sokken kunnen nog meer nadelen hebben: het is een prachtige warme en broeierige plek voor andere problemen zoals schimmels en mijten. Soms is er zelfs een combinatie van klachten en weet je niet meer wat de eerste aanleiding was voor de pijnlijke plekken op de huid. Laat wel altijd jouw dierenarts de plekken controleren en eventuele infecties met mijt uitsluiten.
Mok
Helaas kunnen er meer problemen in de kootholtes voorkomen, meest bij paarden met witte kootholtes, waardoor de huid licht is. Deze dieren kunnen juist in de zomer erg reageren op fel zonlicht, en ontstaan er korstjes en pijnlijke plekken. Ook insectenbeten en contact met bepaalde planten kunnen huidreacties in de kootholte veroorzaken. Langdurige mok kan leiden tot ontstekingen in de lymfevaten doordat bacteriën naar binnen dringen. Bacteriën kunnen zorgen voor een bloedvergiftiging en opgezette benen. Doordat vocht niet meer goed afgevoerd kan worden kunnen enorm gezwollen onderbenen ontstaan, ook wel olifantsbeen genoemd.
Zorg voor een weerbaar paard met detox!
Je zou het niet direct denken, maar bovenstaande problemen hebben alles met elkaar te maken: de verminderde weerstand zorgt ervoor dat paarden veel gevoeliger worden voor huidproblemen zoals die in de kootholtes. Begin dus met een weerstand plan en doe dit tijdig! Aan het einde van de zomer kan een detox of drainagekuur een eerste belangrijke stap zijn om het immuunsysteem op te schonen. De toxinen die zich in de loop van het jaar opgebouwd hebben worden hiermee uitgescheiden. Geef dit 4 tot 6 weken en begin altijd met een lage dosering, die je langzaam opbouwt tot de gewenste dosering. Overschrijd nooit de maximale dosering.
Waarom is dit zo belangrijk? Een paard kan heftig reageren op het ontgiften. Diarree en slomer gedrag of een forse verergering van de klachten, kan een teken zijn dat de detox te veel is. Voor sommige paarden kan zes druppels al genoeg zijn. Nog beter is als je na de Detox kuur de darmflora versterkt door een kuur te geven met pre- en probiotica. Deze gezonde darmbacteriën zorgen voor een betere weerstand tegen schimmels, gisten en ziekmakende bacteriën en virussen.
Wat als het paard al mok heeft? Normaal is het niet goed om bij een ziek paard een detox te doen, omdat een detox veel energie kost en te belastend kan zijn. Mok is echter een uiting dat de weerstand verminderd is. Dus in dit geval is het wel goed om te starten met r een drainagekuur, maar begin dan zeker heel voorzichtig met een lage dosering. houd de reactie van het paard goed in de gaten en bouw de dosering heel langzaam op. Inwendig ondersteun je het huidherstel in de kootholte met een druppel van Zwavelbloem, Echte salie (Salvia officinalis) en Brandnetel (Urtica)
Droge voeten
Daarnaast controleer je regelmatig de plekken de in de kootholtes, ook als het paard niet veel behang heeft. Probeer te zorgen voor een droge plek op de wei of paddock, waar de paarden droge voeten kunnen houden door paddockplaten, zand of betonplaten. Ontstaan er ondanks alle goede voorbereiding toch plekken? Smeer bij natte plekken op de huid een uitdrogende zalf, zoals een goede zink/zwavelpasta. Droge plekken? Dan liever een vettige zalf zoals honingzalf.
Of je de haren wel of niet kort moet houden is iets waar de meningen erg over verschillen. Ikzelf knip altijd wel haren weg om te zorgen voor een schoon en droog milieu. Scheren doe ik persoonlijk liever niet omdat een aantal paarden daar juist jeuk van lijkt te krijgen als de haren weer terugroeien. Realiseer je dat de plekken extreem pijnlijk kunnen zijn, dus ook de behandeling ervan. Een aantal paarden kunnen zelfs bij het bewegen al last krijgen van openbarstende plekken op de huid, geef ze rust!